Kahramanmaraş’ta Bugün Gazetesi okuyucuları için
Cumhuriyet tarihinden bu yana yapılan 6 referandumu derledi. En çok ‘evet’
oyunun verildiği referandum şeffaf zarf içerisinde kullanılan ve muhalefetin
olmadığı 1982 anayasası oldu.
İşte 1961’le başlayan referandum süreçlerinde Kahramanmaraş hangi oylamaya ne kadar puan verdi;
Türkiye’de ilk referandum 27 Mayıs 1961 darbesinin ardından yapıldı. Darbeci yönetim tarafından 9 Temmuz 1961’de iki meclisli parlamentonun getirilmesini sağlayan referandumda Türkiye ortalaması yüzde 61.7 iken Kahramanmaraş yüzde 51.19 ile ‘evet’ oyu kullandı. Referanduma katılanların yüzde 48.81’i ise ‘hayır’ oyu kullandı. Toplam oy sayısının yüzde 27.89’u ise sandığa gitmedi.
İkinci referandum 1982 yılında yine bir Anayasa oylaması için yapıldı. 12 Eylül 1980 yılında gerçekleştirilen darbeden iki yıl sonra 7 Kasım 1982 yılında Cumhuriyet senatosunun kaldırıldığı referandumda Türkiye yüzde 91.37 ile ‘evet’ dedi. Şeffaf zarfların içerisinde kullanılan oyun renginin belli olduğu 1982 referandumunda Kahramanmaraş Yüzde 93.22 ile ‘evet’ oyu kullandı, yüzde 6.78 oranında da ‘hayır’ oyu çıktı. toplam oy sayısının yüzde 8.52’sine tekamül eden vatandaşlar ise oy kullanmaya gitmedi.
6 Eylül 1987 yılında 12 Eylül öncesi parti liderlerinin siyasi yasaklarının kaldırılması için gidilen referandum da Türkiye genelinde ‘evet’ oyları ‘hayır’ oylarını kıl payı geçti. Türkiye ortalaması ‘evet’ yüzde 50.23, ‘hayır’ yüzde 49.77 olmuştu. Kahramanmaraş 1987 yılında gittiği referandumda Türkiye ortalamasına yakın bir oy kullandı. ‘evet’ oy oranı yüzde 50.86 olurken, ‘hayır’ oranı ise yüzde 49.14’te kaldı. Seçmenin yüzde 5.9’u ise sandığa gitmedi.
Türkiye 1988’de bir kez daha referandumda oy kullanmak için sandığa gitti. 25 Eylül 1988 yılında yerel seçimlerin 1 yıl öne alınıp alınmaması yönünde halka soruldu. Yüzde 65 hayır çıkarken ‘evet’ oranı yüzde 35’te kaldı. Kahramanmaraş ise Türkiye geneline uydu, yüzde 31.62 ile ‘evet’ yüzde 68.38 ile ‘hayır’ oyu kullandı. Seçimlerin 1 yıl öne alınmasına ilişkin Anayasa değişikliği reddedilmiş oldu.
Ak Parti ile halk ilk kez 21 Ekim 2007’de referandumda oy kullanmak için sandık başına gitti. Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanlığı seçiminde dayatılan 367 kararının ardından Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilip seçilmemesi yönünde yapılan referandumda, anayasa değişikliği yüzde 69 ile kabul edildi. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine karşı çıkanların oranı ise 31’de kaldı. Böylece, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesine ilişkin anayasa değişikliği kabul edildi. 2007’deki referandumda Kahramanmaraş yüzde 86 ‘evet’ oyu kullanarak Türkiye ortalamasının üzerinde yer aldı. ‘Hayır’ oyu verenlerin oranı ise yüzde 13’te kaldı. Kayıtlı seçmenin yüzde 30’u ise sandık başına gitmedi.
Son referandum ise 12 Eylül 2010 yılında
gerçekleştirildi. Yargı üyelerinin düzenlemeleriyle ilgili gidilen referandumun
Türkiye ortalaması yüzde 58 ‘evet’ yüzde ‘42’ hayır oldu. Kahramanmaraş 2010
yılında yapılan referandumda da iktidar partisine büyük destek verdi.
Kahramanmaraş’ta referanduma katılanların yüzde ’79.39’u ‘evet’ oyu
kullanırken, yüzde 20.60’ı ise ‘hayır’ oyu verdi. Yüzde 16.2 de sandığa
gitmedi. (ZEKİ DEMİR)
YORUMLAR