Bundan 26 yıl önce Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında Ermeni kuvvetleri yüzlerce Türk’ü katletti. 336.Sovyet Mekanize Alayının da desteği ile Hocalı kasabasına giren Ermeniler kadın, çocuk, erkek ayrımı yapmadan işkenceye varan yöntemlerle eşine az rastlanır bir katliam gerçekleştirdiler.
Fatih zamanında Osmanlı himayesini kabul eden Ermeniler tarihte sadık-ı millet olarak bilinirdi. Meseleye Maraş’ın penceresinden bakar isek; Maraş’ta yaşayan Ermeniler Türklerle komşuluk, ticaret hatta akrabalık bağı kurmuşlar kız alıp vermişlerdi. Alt üst evlerde oturanlar, evlerinin anahtarlarlarını birbirlerine teslim edecek kadar birbirine güven duyuyorlardı.
Tarihlerin 1978 Berlin anlaşmasını gösterdiği dönemde Avrupalılar nifak tohumunu çoktan atmış bulunuyordu. Doğuda Ermeniler için ıslahat yapılması en son da Sevr’ de bir Ermeni devleti kurulması isteği Ermenilerin gözünün kan bürümesine neden oldu. Bir anda her şey unutuldu. İngiltere müstemlekelerini Rusya’ya karşı korumak Rusya’nın doğudan İskenderun körfezine inmesini engellemek amacı ile bağımsız bir Ermenistan isterken, Rusya ise bağımsız olmayan kendisine bağlı bir Ermenistan istedi. Amacı topraklarından geçip Akdeniz’e inmekti.
1980’li yılların ikinci yarısından itibaren SSCB’nin dağılma sürecine girmesi Azerbaycan ile Ermenistan arasında gerilimli bir süreci başlattı. Ermenistan Sosyalist Cumhuriyeti Azerbaycan’a ait olan Karabağ bölgesinin dağlık kısmında Ermeni nüfusunun fazla olduğunu belirterek bölgenin kendisine ait olması gerektiğini iddia edecekti. 1989 yılında yapılan nüfus sayımına göre Dağlık Karabağ bölgesinin nüfusunun %75’i Ermenilerden, %25’i Azerilerden oluşmaktaydı. Ancak bölgede Ermeni nüfusunun fazla olmasının sebebi Sovyetler Birliğinin yıllar süren politikalarıydı. Bölge uluslar arası örgütlerin de kabul ettiği gibi tarihi ve hukuki olarak Azerbaycan’a ait topraklardı.
Bölgedeki gerilim 1988 yılında Dağlık Karabağ bölgesindeki Ermenilerin Azerbaycan’dan ayrılarak Ermenistan’a katılmak istemeleri ile arttı. Dağlık Karabağ Meclisi karar alarak Ermenistan’a bağlandığını ilan etti. Bu gelişme üzerine Azerbaycan, Dağlık Karabağ bölgesinin özerk statüsünü kaldırdığını ve kendine bağladığı yönünde bir karar aldı. Karabağ özerk yönetiminin buna cevabı ise bağımsızlık referandumu oldu. Bölgede yaşayan Azerilerin katılmadığı referandumdan çıkan bağımsızlık kararının ardından 6 Ocak 1992’de Dağlık Karabağ Cumhuriyeti resmen ilan edildi.
Dağlık Karabağ bölgesinde yaşanan bu gelişmeler Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki savaşı başlatan sebep oldu. 1991 yılının sonlarında başlayan savaş Ermenilerin lehine gelişti. Rus desteğini alan Ermeniler Dağlık Karabağ bölgesine girerek bölgeyi işgale ettiler. Hocalı kasabasında yaşananlarsa bu savaşın henüz başlarında yaşanan bir katliamdı.
Dağlık Karabağ’ın en önemli tepelerinden ve dolayısıyla hâkim konumu itibariyle önemli bir mevki olan Hocalı kasabası Ermeni kuvvetleri için önemli bir askeri hedefti. Kasaba aylarca top ateşine tutuldu ve Ermeni kuvvetlerince abluka altına alındı. Etrafıyla bağlantısı kesildi. Katliamın gerçekleştiği tarihlerde 10 bin nüfuslu Hocalı’da 3 bin civarı Azeri bulunmaktaydı. Ermeni kuvvetleri 25 Şubat’ı 26 Şubat'a bağlayan gecede bölgedeki Sovyetlerin 366. Mekanize Alayının da desteği ile Hocalı kasabasında, 83 çocuk, 106 kadın ve 70'den fazla yaşlı dâhil olmak üzere toplam 613 kişiyi katletti. Yaşanan sadece insanların katledilmesi değildi. Cesetler üzerinde yapılan incelemelerde birçoğunun yakılmış olduğu, gözlerinin oyulduğu tespit edildi. Hamile kadınlar ve çocukların da bu vahşete maruz kaldığı belirlendi.
Siyasi hesaplar nedeni ile Hollanda 1915 olaylarını sözde soykırım olarak kabul etti. Diğer Avrupa ülkeleri ve A.B.D diplomatik gücümüz olmasa onlar da evet diyecek. Ama aynı zihniyet Srebrenitsa ve Hocalı’ da yaşananları görmezden gelmektedir.
Başta Hocalı olmak üzere dünyanın her köşesinde zulme uğrayarak şahadete ulaşan Müslüman kardeşlerimize Allah’tan rahmet diliyorum.