Garbi'nin Nefes Verdiği Yer: Şekeroba


Şekeroba mahallesinin tarihi, sosyo-kültürel ve ekonomisi ile ilgili kitap çalışmamızda bir hayli yol aldık. Doğduğum yer olan Şekeroba ile ilgili yayınlayacağım kitabın adının da yazımın başlığı ile aynı olmasını istedim. Yerel halkın “garbi” adını verdikleri batıdan esen rüzgâr özellikle yaz aylarında Şekeroba’ya nefes aldırıyor.

Üzerinde çalıştığım bu kitapta Şekeroba yerleşim yerinin arkeolojik dönemlerdeki durumundan günümüze kadar ulaşan kronolojik tarihini, burada yaşayan aşiretleri, yerleşikleri ,dışarıdan gelen cemaatleri bulabileceksiniz.

Osmanlılar döneminde bölgenin durumu, iskân politikası ile milli mücadele ve Maraş’ın kurtuluşunda Şekeroba’nın oynadığı rolü kitabımızda ele aldık. Ayrıca Şekeroba’nın adının nereden geldiği, sosyo-kültürel öğeleri, ekonomisi, coğrafi konum ve yapısını incelemeye çalıştık. İlgilenen okuyuculara ipucu olması hasebi ile bölgede Şekeroba adından önce geçen Kemer nahiyesi ile ilgili kısa da olsa bir ön bilgi vermek istiyorum.

Kemer nahiyesinin merkezi şimdiki Şekeroba’nın güney doğusuna düşen ve Kemer tepesi denilen yerdir. Burası Kubat denilen bölgenin de güneyindedir. Arkeolojik kalıntılar Kemer nahiyesinin hem Kemer tepesinde hem de Kubat bölgesinde olduğunu göstermektedir. Eskiden Kubat ile Kemer arasındaki bölge gâvur gölünün devamı olarak su ile dolardı. Burada halk küçük kayıklarla balıkçılık ve avcılık yaparak geçinirdi. Kemer diye bahsi geçen coğrafyada Kemer diye bildiğimiz küçük bir tepe de bulunmaktadır. Arkeolojik kalıntıların yoğun olduğu Gâvur Gölünden, Amik ovasına doğru uzanan koridorda Karaçalı, Keli, Karabent, Darılık, Kubat diye bildiğimiz yerler Kemer nahiyesinin ilk yerleşim yerlerini oluşturmaktadır.

1526 tarihine gelindiğinde Kemer nahiyesine 13 köy bağlı iken, 1563’te köy sayısı 24 olmuştur.1526’da Kemer nahiyesine bağlı köylerde yerleşik nüfus yoktu. Kemer nahiyesine bağlı köylerin arazisinin yapısından dolayı halk konar-göçer hayatı yaşamakta ve toprakları ziraat ile kışlak sahası olarak kullanmakta idi.

1563 tarihinden itibaren Kemer nahiyesinde yaşayan halkın yerleşik hayata geçtiği görülmektedir. Bölge halkının ekseriyeti Dulkadir Türkmenlerine mensuptur. Kemer nahiyesi ve köylerinin nüfusu 1526’da yaklaşık 143 iken bu nüfus 1563’te 2226’ya ulaşmıştır. Kemer nahiyesi köylerinin Kafir Gölü hariç hepsi müslümandır. Bu köy ahalisinin ise 1526’da tamamı gayrimüslim iken 1563’te 18’i Müslüman, 40 ise gayrimüslim kalmıştır.

16.yy da bölgedeki yerleşim yerleri Kemer nahiyesine bağlı iken, 19.yy da Şekeroba nahiyesine bağlanmıştır. Yani kemer nahiyesinin ismi değişerek Şekeroba olmuştur.

Şekeroba mahallesinin bulunduğu bölgede 1526 tarihli Maraş tahrir defterine göre Ortapınar,Sunku-ros ve Yarıkca gibi Ağce Koyunlu ve Oruç Beylü Türkmenlerinin yaşadığı üç köy bulunmakta idi…

Değerli hemşerilerimin de ziyadesi ile istifade edeceğine inandığım bu çalışmamda bana ufuk çizen, cesaretlendiren değerli hocam Prof. Dr İlyas GÖKHAN’ a teşekkür ediyorum. Araştırmamızı en kısa süre de tamamlayıp sizlerle paylaşmak dileği ile…