Astım hakkında bilinmeyen gerçekler!

Kahramanmaraş Özel Sular Hayat Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Fatih Karaokur, Astım hastalığı teşhis ve tedavi yöntemleri konusunda açıklamalarda bulundu.

Astım rahatsızlığına sebep olan konuya değinen Karaokur, “Genetik nedenler ve çevresel nedenler, hem ayrı hem de birlikte rol oynayabilirler. Genetik olarak gösterilmiş şu gen denebilecek astım için tanımlanmış tek bir gen yoktur. Astımla ilişkili olduğu gösterilen pek çok gen mevcuttur.” Dedi.

İşte Uzm. Dr. Fatih Karaokur ile yapılan röportajın tamamı, “

Astım hastalığı nedir? Bizim için tanımlayabilir misiniz?

Astım; hava yollarında sürekli bir aşırı hassasiyet ve iltihap nedeniyle, hava yollarının sigara dumanı, allerjen etkenler, hava kirliliği vb gibi birçok tetikleyicilerle zaman zaman daralması şeklinde ortaya çıkabilen kronik bir akciğer hastalığıdır.

Astım hastalığı ne gibi belirtiler gösterir?

Özellikle gece yattıktan sonra veya sabaha karşı saatlerde (uyanmadan da diyebiliriz) olan kuru tarzda öksürük, efor sonrası (oyun sonrası olabilir, koştuktan sonra, egzersiz sonrası)nefes sıkışması, hışıltı ve/veya öksürüktür. Allerjenler (ev tozları, polenler) ile ve irritanlar ile (parfüm kokuları, havadaki kirliliğe bağlı irritan allerjenler gibi) karşılaşma sonrası ortaya çıkan öksürük, hışıltılı solunum ve nefes alma zorluğu yakınmaları da yine aklımıza astım hastalığını getirmelidir. Şikayetler ara ara olarak ortaya çıkar ve aralarda hasta çoğunlukla tamamen normaldir.

Astım hastalığına genel olarak gösterilebilmiş sebepler nelerdir?

Genetik nedenler ve çevresel nedenler, hem ayrı hem de birlikte rol oynayabilirler. Genetik olarak gösterilmiş şu gen denebilecek astım için tanımlanmış tek bir gen yoktur. Astımla ilişkili olduğu gösterilen pek çok gen mevcuttur. Bu sebeple tarama yapılıp da tespit edilen herhangi bir genle tarama ya da ön görme söz konusu değildir. Çevresel etkenlerin en önde gelen medeni allerjenlerdir. Bir kişinin hassasiyet gelişen bir allerjenle tekrar tekrar karşılaşması da astıma zemin hazırlamaktadır. Hava kirliliği mevcut astım hastalarının kliniğini kötüleştirmektedir fakat gelişiminde oynadığı bir rolü olup olmadığı bilinmemektedir. Küçük yaşlarda geçirilen bazı akciğer enfeksiyonlarının da astım gelişimine neden olduğu gösterilmiştir. Anne karnında ya da doğduktan sonra sigara maruziyeti de astım gelişimiyle artık ilişkilendirilmiştir.

Astım şikayetlerinin görülmesinde mevsimlerin bir etkisi var mıdır?

Bu hastaların şikayetleri her mevsimde olabileceği gibi polenlere allerjisi olan hastalarda belli mevsimlerde astımla ilgili şikayetler artış gösterebilir. Ayrıca özellikle sonbahar ve kış mevsiminde enfeksiyonlara yol açan mikrobik etkenler ortaya çıkar ve hastanın şikayetlerini tetikleyip, astım atakları geçirmesine neden olabilirler.

Astımın görülmesinde cinsiyetler arasında bir fark var mıdır?

Astım ergenlik döneminden önce erkek çocuklarda kızlara göre 2 kat daha fazla görülmektedir. Çocuklar büyüdükçe cinsiyetler arasındaki fark azalır, hatta erişkin yaş grubunda kadınlarda astım daha sıktır.

Biraz da astım hastalığının tedavileri ile ilgili konuşabilir miyiz?

İlk adımımız tetikleyici etkenlerden olabildiğince uzak kalmaktır. Bu tetikleyici nedenler; hava yolunu uyaran allerjenler ve sigara ve hava kirliliği gibi faktörlerdir. İkinci aşamamızda ise ilaç tedavisi vardır. Astımı tedavisinde iki grup ilaç vardır. Bunlar rahatlatıcı ilaçlar ve kontrol edici ilaçlardır. Kontrol edici ilaçları yakınmaları olmasa bile düzenli ve sürekli kullanmaları, rahatlatıcı ilaçları ise sadece atak geçirdiği (öksürük, nefes darlığı, hışıltılı solunum) durumlarda kullanıp, olmadığı zamanlarda kullanmaması gerekmektedir. Kontrol edici ilaçlarla hastalık kontrolü sağlandıktan sonra ilaç hemen kesilmemeli ve düşük dozda bir süre daha devam edilmelidir. Neye allerjisi olduğu bilinen bazı hastalarda uzun süreli (3-5 yıl kadar) aşı tedavileri de artık söz konusu olmaya başlamıştır.”