Doğalgazdaki sıkıntı, Afşin-Elbistan'ı öne çıkardı

Doğalgaz ile elektrik üretimi düşünce, Afşin-Elbistan A ve B Termik Santralleri imdada yetişti. Her iki santralde, kömür arzının imkan verdiği en yüksek kapasiteye çıkıldı.

Doğalgazda yaşanan sıkıntının ardından, BOTAŞ’ın doğalgaz ile elektrik üreten santrallere gaz arzını kesmesi üzerine gözler, Türkiye’nin en büyük termik santrallerinin yer aldığı Afşin-Elbistan’a çevrildi. Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) kurmayları Elbistan’a çıkarma yaparken, Afşin-Elbistan A ve B Termik Santrallerinde üretim maksimum seviyeye çıkarıldı.

İran’ın doğalgaz vanalarını kısmasının ardından, konutlarda yaşanabilecek ısınma sorununun önüne geçmek isteyen BOTAŞ, doğalgaz çevrim santrallerine gaz arzını kesti. Türkiye’de doğalgazdan elektrik üretimi yüksek rakamları bulurken, bu santrallerin devre dışı kalmasının ardından gözler, yerli kömür ile enerji üreten termik santrallere çevrildi. Kurak geçen 2016 yılı nedeniyle barajlardan da yeteri miktarda elektrik üretimi yapılamayınca, termik santrallerin önemi bir kez daha gündeme geldi.

Elektrik kesintilerinin yaşanmaması için alınacak önlemler masaya yatırılırken, EÜAŞ Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Biçer ve daire başkanlarından oluşan kalabalık bir heyet apar topar Elbistan’a geldi. Afşin-Elbistan A ve B Termik Santralleri ile Afşin-Elbistan Linyitleri (AEL) İşletme Müdürleriyle yapılan toplantıda, her iki santralin maksimum güçle çalışabilmesi için alınacak önlemler görüşüldü.

Afşin-Elbistan Linyitleri (AEL) İşletme Müdürlüğü tarafından her iki santrale de kömür arzındaki devamlılığın sağlanması amacıyla çalışmalar yapılırken, 3 ünite ile elektrik üretimi yapan Afşin-Elbistan B Termik Santrali’nin yanı sıra, 1 ünite ile elektrik üretimi yapan Afşin-Elbistan A Termik Santralinin ise 2 üniteye çıkarılması kararlaştırıldı. A Santralinde ikinci ünitenin devreye alınması için gerekli çalışmaların yapıldığı öğrenildi.

Doğalgazdan elektrik üretimi düştü

Doğalgazda yaşanan sıkıntı, Aralık ayı itibarı ile kendini göstermeye başladı. TEİAŞ’tan alınan bilgilere göre doğalgaz ile elektrik üretimi, 22 Aralık itibarı ile yüzde 17’ye kadar geriledi. Günlük elektrik üretim verilerine göre ise, 22 Aralık itibarı ile 17 milyon 500 bin MW/h olan elektrik üretiminin 5 milyon MW/h’lik kısmı doğalgazdan elde edildi. Kasım ayında yüzde 37 olan doğalgazdan elektrik üretimi, yüzde 31’e kadar geriledi.

Afşin-Elbistan can simidi oldu

Doğalgazdaki sıkıntı nedeniyle termik santraller öne çıkarken, yüksek kapasitesi ve ucuz üretimi ile bilinen Afşin-Elbistan A ve B Termik Santralleri gündemde ilk sıraya oturdu. A ve B Termik Santrallerinden maksimum seviyede elektrik üretmek isteyen EÜAŞ, Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Biçer’i bölgeye gönderdi. Yapılan toplantılar ve sunulan brifinglerin ardından B Termik Santrali 3 ünite ile üretim yaparken, 1 ünite ile üretim yapan A Termik Santralinin de 2 üniteye çıkarılması istendi. Yaşanabilecek elektrik sıkıntısının önüne geçmek amacıyla çalışmalarını bu bölgede yoğunlaştıran EÜAŞ, her iki santrale kömür sağlayan AEL İşletme Müdürlüğü’nü de unutmadı. Maden Sahaları Daire Başkanı da bu noktada Elbistan’a geldi.

A ve B Termik Santralleri

21 Ekim 1984 günü açılışı yapılan ve enerji üretimine başlayan Afşin-Elbistan A Termik Santrali, 32 yılda yaklaşık 120 milyar KW/h’in üzerinde enerji üreterek, ülke ekonomisine önemli katkı sağladı.

Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) ve Maden Tetkik Arama’nın (MTA) ortak çalışmalarıyla Afşin-Elbistan linyit havzasında düşük kalorili bol miktarda linyit rezervi olduğu tespit edilirken, bu linyitlerden faydalanarak bir termik santral kurulmasına karar verildi. 5000 MW’lik bir santralin kurulmasıyla bölgedeki linyitlerin 60 yılda tüketilebileceği hesaplanarak hazırlanan proje, 1968 yılı yatırım programına alındı.

1973 yılında santralin yapımına başlanırken, her biri 344 MW gücünde 4 ünite olarak planlanan santralin ilk ünitesi Temmuz 1984’te test üretimine başladı. Santralin açılışı ise 21 Ekim 1984 tarihinde yapıldı. Kömürün santrale ulaştırılması için bir nakil hattı kurulurken, tam kapasiteyle üretime başladığında o yıllarda Türkiye toplam enerji üretiminin yüzde 20’sini karşılayacak olan santralin diğer 3 ünitesi kademeli olarak 1992, 1993 ve 1994 yıllarında devreye alındı.

Diğer yandan bölgenin ikinci büyük santrali olan Afşin-Elbistan B Termik Santrali ise, 2004 yılında elektrik üretimine başladı.

2004 yılından bu yana yaklaşık 120 milyon ton kömür harcayan B Termik Santrali, her biri 360 MW gücünde 4 üniteye sahip. B Santralinde ilk elektrik 2004 tarihinde üretildi. Geçici kabul safhası 2006 tarihinde başladı ve 2010 tarihinde kesin kabulü gerçekleşti.