MTA, Kore'yle birlikte Kahramanmaraş'ta lityum arayacak

Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü, aralarında Kahramanmaraş'ın da bulunduğu 9 ilde Güney Kore ile ortaklaşa sürdürülen proje çerçevesinde, nadir toprak elementleri ve lityum arayacak.

Proje, Kahramanmaraş’ın yanı sıra Malatya, Elazığ, Eskişehir, Kütahya, Balıkesir, Kırşehir, Sivas ve Kayseri illerini kapsayacak. MTA’nın daha önceki bültenlerine yansıyan veriler ışığında sıcak su kaynaklarının bulunduğu bölgelerde lityum varlığının tespit edilmesi, projenin Kahramanmaraş ayağının Süleymanlı-Ilıca bölgesinde sürdürüleceği kanaatinin oluşmasına neden oldu.

Maden Tetkik Arama (MTA) Genel Müdürlüğü’nün 2016 yılı Yatırım Programı’nda bölgeyi de yakından ilgilendiren ve Türkiye ile Güney Kore’nin ortaklaşa sürdüreceği Nadir Toprak Elementleri ve Bazı Bor Yataklarında Lityum Aramaları projesi için 2 milyon 239 bin TL bütçe ayrılan proje, 2016 yılı içerisinde tamamlanacak. Proje ile anılan illerdeki ve bölgelerdeki nadir toprak elementleri ile lityum varlığı araştırılacak. MTA’nın söz konusu projeye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın onay vermesinin ardından başlayacağı bildirildi.

9 ili içine alan projeyle ilgili olarak detaylı bilgi yer almazken, MTA’nın yayımladığı bültenler, lityum aramalarının yapıldığı noktaların başında sıcak su kaynaklarının olduğunu gösteriyor. Mustafa Kırıkoğlu tarafından hazırlanan 2012 yılı ekonomi bülteninde ülkemizin pegmatit ve aplitler, evaporitik ortamlar ve jeotermal akışkanlar açısından zengin olduğu ve aynı yıl ülke genelinde bu potansiyel alanlarda arama çalışmalarının başladığı belirtildi. Bültende, “2013 yılında çalışmalar tamamlanmış olup önümüzdeki süreçte Türk-Kore ortak arama ve ARGE projesi şeklinde devam etmesi planlanmaktadır. 2013 yılında Göller bölgesindeki göl suları ve çamurlarından kimyasal ve mineralojik amaçlı numuneler alınmıştır. Burdur, Yarışlı, Salda, Akgöl, Karataş, Yamadı, Gölcük, Eğirdir, Kovada göllerinde 0,1mg/lt den az, Acıgöl’de 3,3 mg/lt Li değeri elde edilmiştir. Sıcak sularda Denizli-Buharkent’te 3,7 mg/lt, Aydın-Germencik’te 5,4-6,9 mg/lt lityum değerleri bulunmuştur. Van-Çaybağı sıcak su kaynağında 6,6 mg/lt,Van- Çaldıran sıcak su kaynağında 2,2 mg/lt, Bitlis-Güroymak-Budaklı 1,1 mg/lt, Van-Erciş-Taşkapı 3,1 mg/lt, Van-Hasanabdal 3,4 mg/lt, Ağrı-Diyadin 1,2 mg/lt Li değerleri elde edilmiştir” bilgilerine yer verildi.

LİTYUM NEDİR?

1817 yılında Johan August Arfwedson tarafından keşfedilen ve kimyasal bir element olan lityum, yoğunluğu düşük olduğu için doğada saf halde bulunmuyor. Metali doldurma özelliğinin sonucu olarak cep telefonu ve kamera pillerinin dolumunda ve hava taşıtlarında alaşım olarak kullanılmaktadır. Lityum bileşiklerinden olan lityum karbonat, alüminyum üretiminde, ayrıca seramik endüstrisi, bipolar bozukluk ve manik depresif hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Hidrojen gazı üretiminde lityum hidrür, motor yağı ve gres üretiminde lityum hidroksit, soğutma sistemlerinde ise lityum klorür ve bromür kullanılmaktadır. İkinci büyük kullanım alanı cam endüstrisi olan lityum, cam endüstrisinde hem mineral hem de lityum karbonat olarak kullanılır.

1960’lı yıllarda seramik, cam, metalurji, eczacılık ve yağ sanayinde kullanılmaya başlayan lityum son yıllarda teknolojik gelişmelere bağlı olarak şarj edilebilir pil ve akü, nükleer santral, klima sistemlerinde kullanılmaya başlamıştır. Önemi giderek artan stratejik bir hammaddedir. Lityum mineralleri granit pegmatit ve aplitlerde, hektorit türü killerde, playa göl çökelleri ve jeotermal akışkanlarda zenginleşebilmektedir.