İngiliz dilbilim profesörü Stephen Bax, 600 yıldır gizemini koruyan 234 sayfalık Voynich el yazmasının gizli dilini çözdü. Bax, kitaptaki 10 sözcüğün ve 14 sembolün ne anlama geldiğini ortaya çıkardı. Voynich yazmasının sayfalar, tamamen çizimlerle doluydu; egzotik bitkiler, gizemli insanlar ve yıldızlar… Çizimlerden arta kalan boşluklarda ise metinler yer alıyordu. Metinler ile resimler arasında bir bağlantı olduğu çok açıktı. Ama ortada önemli bir problem vardı; 600 yıllık el yazması kitapta yazılanlar, bilinen hiçbir dilde, bir anlam ifade etmiyordu.
Kitap, 1912 yılında antika kitap koleksiyoncusu Wilfrid Voynich tarafından İtalya'da satın alınmasının ardından kamuoyunun dikkatini çekmişti. El yazmasında kullanılan dil de farklı alanlardan uzmanlar tarafından incelenmesine rağmen günümüze kadar gizemini korumuştu. 15. yüzyıla ait olduğu anlaşılan kitabı inceleyen şifre çözme uzmanları ve bilim adamları, metindeki tek bir sözcüğün bile ne anlama geldiğini bulamamıştı. Botanikçilerin bitki çizimleri üzerinden metni anlama çalışmaları da sonuçsuz kalmıştı.
Ve nihayet, beklenen gerçekleşti.
İngiltere'deki Bedfordshire Üniversitesi'nde çalışan uygulamalı dilbilim profesörü Stephen Bax, Yale Üniversitesi'nde korunan kitaptaki 10 sözcüğün şifresini çözdüğünü, 14 sembolün ise ne anlama geldiğini tespit ettiğini açıkladı. Üniversitenin ödüllü profesörü, adeta Indiana Jones'un ayak izlerini takip edip analitik bir yaklaşımla 600 yıllık el yazmasının şifresini kırdı.
200'den fazla sayfadan oluşan el yazması kitapla ile ilgili bugüne kadar bilinen hiçbir şeyin kesin olmadığı anlaşıldı. İlginç şekiller ve bitki çizimlerini içeren kitap, karbon tarih saptamasına göre 1404-1438 yılları arasında yazılmış. Rönesans dönemi İtalyası’na ait olma ihtimali yüksek. Ama bu teoriyi de sarsan bazı çelişkiler var. Örneğin; sayfalardaki ayçiçekleri… 15. yüzyıl Avrupası'nda ayçiçeği henüz yetişmiyordu. Profesör Pax'a göre el yazması kitap en az 600 yıllık. Ayrıca, bir çalışma grubu tarafından elde edilen bilgileri aktarma amaçlı yazılmış olma ihtimalinin de çok yüksek olduğu düşünülüyor. Bu grup, Avrupa'ya yakın bir yerde, örneğin Türkiye, İran ya da Kafkasya'da yaşamış olabilir. Savaş sırasında ölmüş olmaları da bir başka ihtimal....
Profesör Bax, Voynich el yazmalarını çözerken ortaçağ el yazmalarına ilişkin bilgi birikimini, Arapça gibi Sami dillerine olan yatkınlığını kullanmış. Dikkatli bir dil analiziyle metni kelime kelime incelemiş. Çalışmalarını şöyle özetliyor:
"Metindeki belli kelimeleri incelerken zamanında Mısır hiyeroglifleri ve diğer gizemli metinleri başarıyla çözümleyen yaklaşımları takip ettim. Sonra da bu kelimeleri kullanarak metni anlamaya çalıştım. El yazması yıldızların ve bitkilerin İllüstrasyonlarını içeriyordu. Bazılarını Arapça ve ortaçağa ait diğer dillerdeki bitki reçetelerinden isimleriyle teşhis etmem mümkün oldu. Ve sonra şifre çözümlemelerine başladım ve heyecan verici sonuçlar elde ettim."
Pax'ın çözümlediği sözcükler arasında yedi yıldız çiziminin hemen yanında yer alan 'Taurus' (Boğa burcu) ve kantaron bitkisinin resminin yanında görülen 'Kantairon' sözcüğü bulunuyor. Bax'ın çözümlemeleri el yazmasının bir kısmını içerse de dilbilim ve kriptoloji dünyasında heyecan yaratmaya yetti. Çalışmalar, metnin tamamen çözülmesi yolunda bir dönüm noktası olarak görülüyor.
Bilgi; Listverse
Ozanay Alpkan - Mistikalem
YORUMLAR