Bütün dünyada 1988 yılından bu yana AIDS
hastalığı hakkında toplumu bilinçlendirmek amacıyla Türkiye İş Bankası iştiraki Bayındır İçerenköy Hastanesi enfeksiyon hastalıkları uzmanıDr. Aylin İzat Liceoğlu hastalığa
neden olan HIV virüsüyle ve tedavisindeki son gelişmelerle ilgili bilgiler
verdi:
· DÜNYA
1982’DE AIDS İLE TANIŞTI: Amerika’da, 1981 yılında, sıradışı enfeksiyon
hastalıkları ve sıradışı kanser vakaları görülmeye başlandı. Bu kişilerde,
hastalıklarla mücadele etmemizi sağlayan bağışıklık sistemlerinde zayıflık
tespit edildi. 1982 yılında, ülkenin farklı bölgelerinde benzer klinik tabloya
sahip hastaların artması ile AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu)
terimi ilk kez kullanıldı. 1984 yılına
gelindiğinde ise artık virüs laboratuvarda ayrıştırılmıştı ve HIV (İnsan İmmün
Yetmezlik Virüsu) insanoğlunun sahip olduğu yeni ölümcül hastalık olarak
insanlık tarihindeki yerini almıştı.
· BAĞIŞIKLIĞI
YAKLAŞIK 10 YILDA ÇÖKERTİYOR: Virüsün vücuda giriş yoluna, kişinin bireysel
bağışıklık durumuna vb. bağlı olarak ortalama on yılda vücudun bağışıklık
sisteminin yetersiz olmasına yol açar ve AIDS dediğimiz fırsatçı
enfeksiyonların, kanserlerin görüldüğü klinik tablo ortaya çıkar. Belirtilerin
başlamasına kadar geçen sürede kişi HIV’e bağlı bir özel şikayet taşımaz. Bu
sırada test yapılmaz ise virüsün varlığı anlaşılamaz. Üstelik HIV’e sahip kişi
bu sırada bulaştırıcı olarak hayatına devam eder.
· EŞCİNSEL
HASTALIĞI DEĞİL: Başlangıçta sadece eşcinsellerin hastalığı
olduğu düşünülüyordu; ancak ilerleyen zamanlarda bu bilginin yanlış olduğu,
heteroseksüel ilişki ile de bulaştığı anlaşıldı. Virüs tanındıkça, hastalığı
kontrol ve tedavi etme konusunda ciddi ilerlemeler kaydedildi.
· TOPLUM
HALA ÖNYARGILI: AIDS konusunda ciddi gelişmeler olmasına
rağmen hala AIDS hastaları sahip oldukları hastalık nedeniyle suçlanıyorlar ve toplumdan
dışlanıyorlar. Bu nedenden dolayı ne yazık ki kendilerini gizlemek zorunda
kalıyorlar.Bu durumdan çıkmanın tek yolu ise hastalık hakkında gerçek bilgilere
sahibi olmak.
AIDS HASTASINI
VİRÜS DEĞİL TOPLUMSAL ÖNYARGI ÖLDÜRÜYOR!
· HIV ile yaşamak, günümüz tıbbı ile bilinçli
kişi için hayatı yaşamayı engellemeyen bir durum haline geldi. Günümüzde ise
hala HIV pozitif kişinin hayatı yaşamasını virüs değil bizler yani toplum
engelliyoruz. Bilmediğimiz şeyden korkuyoruz ve korktuğumuzu dışlıyoruz. Oysa riskler hepimiz için var ve her birimiz
bir gün HIV’e sahip olabiliriz; tıpkı başka hastalıklara sahip olabilme
ihtimalimiz gibi!
YENİ TEDAVİLERLE
AIDSHASTASI TÜM HAYALLERİNİGERÇEKLEŞTİREBİLİR!
· BİR HAPTA
BİRDEN FAZLA İLAÇ: Hastalık ile mücadelenin ilk yıllarında, yan
etkilerin fazla olduğu çok sayıda ilaç kullanılıyordu. Oysa günümüzde yeni
ilaçlar geliştirildi ve yan etkileri oldukça kontrol altına alındı. Tek bir
hapla birden fazla ilacı aynı anda alarak, üstelik hayatı etkileyen yan
etkileri olmadan bir AIDS hastası yaşamına devam edebiliyor.
· ÖLDÜRÜCÜ
DEĞİL KRONİK HASTALIK: AIDS günümüzde ölümcül olmaktan çıkıp kronik
bir hastalık halini aldı. Bilinçli bir AIDS hastası, ilaçlarını atlamadan
kullanarak, yaşamını gerçekleştirmek istediği tüm hayalleri ve planlarını
uygulayarak geçirebilir.
HIV NASIL BULAŞIR?
· Cinsel ilişki yoluyla
· Kan yoluyla
· Anneden bebeğe
HIV NASIL BULAŞMAZ?
· Aile yaşantısı, toplumsal yaşam ile BULAŞMAZ!
· El sıkışma, kucaklaşma, cilt teması ile
BULAŞMAZ!
· Sosyal öpüşme ile BULAŞMAZ!
· Yemek ve içki, tabak, kaşık, bardak ile
BULAŞMAZ!
· Yüzme havuzu
ile BULAŞMAZ!
· Banyo, tuvalet ile BULAŞMAZ!
· Giysi ve çamaşır ile BULAŞMAZ!
· Böcek ve sinek sokmaları ile BULAŞMAZ!
· HIV günlük yaşamda aynı odada bulunmakla BULAŞMAZ!
· Aynı havayı solumakla BULAŞMAZ!
HIV’E SAHİP
HASTALAR EVLENEBİLİR ÇOCUK SAHİBİ OLABİLİR
· HIV virüsü olan kişiler evlenebilir ve çocuk
sahibi olabilir. HIV pozitiflerin birbirleri ile evlenmeleri gerekmiyor;
korunmaya dikkat ederek HIV pozitif kişi virüsü taşımayan kişi ile evlenebilir.
Türkiye’de evlilik öncesi sağlık kontrollerinde HIV testi de yapılıyor. Bu
testin amacı, eşleri birbirlerine karşı korumak ve sağlıklı çocuk doğmasını
sağlamaktır; evlenmeyi engellemek değil. HIV pozitif kişinin, gebeliği sırasında
özel önlemler alınarak, bebeğine virüsü geçirmeden doğum yapması artık sağlanabiliyor.
KORUNMAK İÇİN NELER
YAPILMALI?
· GÜVENLİ
CİNSEL İLİŞKİ: Cinsel
ilişki ile bulaşmayı engellemenin en önemli yolu güvenli cinsel davranışları
benimsemek. Çok sayıda partner sahibi olmak riski artırır. Ancak tek eşlilik
durumunda dahi kondom kullanılmasında fayda var. Kondom, aynı zamanda cinsel
yol ile bulaşan diğer mikroorganizmalar için de korunma sağlar.
· KAN YOLU: Ortak
kullanılan enjektörler bulaşıcı hastalık için yaygın bir yoldur. Uyuşturucudan,
kanla bulaşma ihtimali olan araç gereçlerin kullanılabileceği kulak
deldirmeden, dövme yapılan kontrolsüz yerlerden uzak durulmalı, hiçbir koşulda
ortak enjektör ve kontrolsüz kan ile kan ürünleri kullanılmamalı.
· ANNEDEN
BEBEĞE: Riskli durum varsa hamile kalmadan önce mutlaka test yaptırılmalı.
Türkiye’de genellikle hamile iken kontrollerde HIV taraması da yapılıyor.
YORUMLAR