Ev eksenli çalışan elli kadına eğitimin verildiği
projenin aynı zamanda Sosyal Diyalog Paltformu toplantısının da ilki, Sular
Otel’de, 10 Kasım tarihinde, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nden Kadın ve
Aile Şube Müdürü Ayşe Taşkıran, Engelliler Şube Müdürü Mehmet Fatih Akşam,
Mesleki Eğitim Şube Müdürü Mustafa Tuncer Okumuş, Kahramanmaraş Valiliği AB,
Dış İlişkiler ve Proje Koordinasyon Merkezi Uzmanı Sinan El, Kahramanmaraş
ASPİM’den Zeynep İlhan, KSÜKAM Müdürü Prof. Dr. Naciye Kurtul, Türk Kadınlar Birliği Başkanı Hayrünnisa
Aras, İŞKUR Müdürlüğünden Erdoğan ve Aysel Arıkan, Cumhuiyet Kadınları Derneği
Başkanı Emsal Fındık, KAGİD Başkanı Kibar Özdemir’in katılımlarıyla başladı.
Ev Eksenli Çalışma Danışmanı Gül Erdost, Projenin temel
hedef grubunun ev-eksenli çalışan kadınlar olduğunu, kadınların yanı sıra
işverenler ve ilgili kamu kurumları da hedef grubun içinde yer aldığını
söyledi.
Dört aşamadan oluşan Sosyal Diyalog Platformu
toplantısının ilkini gerçekleştirdiklerini söyleyen Gül Erdost, aynı zamanda ev
eksenli çalışan kadınların eğitimlerinin 9 Aralık tarihinde sona ereceğini ve
eğitimin sonunda katılım belgesi verileceğini belirtti.
Eğtime katılacak kadınların haritalama çalışması ile
belirlendiğini ifade eden Erdost: “Daha önce çeşitli sorulardan oluşan
anketlerin uygulanması ile yapılan haritalama çalışması sonucu seçilen 50 ev
eksenli çalışan kadınla farkındalık ve güçlenme çalışmalarına başladık” dedi.
Proje Koordinatörü Ayşen Karakulak ise proje ile ilgili
detaylı açıklamayı şu şekilde yaptı:
“Neden bu projeyi
seçtik?
Ev-eksenli çalışma kayıtdışılığın yüksek olduğu istihdam
biçimlerinde biridir. Bu konuda farkındalık eksiktir, politika üretmek için
yeterli veri bulunmamaktadır ve sorunu çözecek yasal düzenleme mevcut değildir.
Atölye Evler projesi ile bu eksiklikleri gidermeyi hedeflemekteyiz.
- Hedef gruplarımız kimlerden oluşuyor? Seçtiğimiz hedef
grupları belirlemede ki amacımız nedir?
Projenin temel hedef grubu ev-eksenli çalışan
kadınlardır. Kadınların yanı sıra işverenler ve ilgili kamu kurumları da hedef
grubun içinde yer almaktadır.
Ev-eksenli çalışma, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de
yaygın ve yaygınlaşmakta olan a-tipik bir çalışma biçimidir. Çalışanların
çoğunluğu yoksul, bakım yüklerinden eğitim ya da ailevi durumuna kadar birçok
nedenle başka işlerde çalışma imkânı bulamayan kadınlardır.
Ev-eksenli çalışanlar, kendi evlerinde ya da evlerinin
uzantısı olan yerlerde bazen fason (parça başı) işlerde aracılara, bazen konu
komşuya ya da yakın veya uzak çevreden aldıkları siparişlere, bazen de
pazarlarda ve dükkânlarda satmak ya da sattırmak üzere kendi hesaplarına
üreterek çalışırlar.
Özellikle tekstil, tarım, gıda, dokuma gibi geleneksel
alanlara ilaveten, otomotiv, elektronik,
ambalaj gibi modern sektörlerde de sürekli yaygınlaşmasına rağmen genellikle
sigortasız, iş ve ücret garantisinin olmadığı çalışma şeklidir. Yaygın bir
çalışma olmasına karşın görünmezlik bu çalışma türünün en önemli özelliğidir.
Çalışanların kendilerini çalışan olarak tanımlamadıkları, çevrenin fark edemediği,
ilgili kamu kurumlarının da gerekli yasal düzenlemeleri yeteri kadar yapamadığı
bir alandır.
Var olan işçi, işyeri ve iş sözleşmesi tanımları
çerçevesinde bakıldığında ev eksenli çalışmanın statüsü belirsiz kalmakta
dolayısıyla kayıt dışı çalışmanın en yoğun olduğu bir çalışma biçimi olarak
karşımıza çıkmakta ve hedef grup olarak belirlemede amacımızı oluşturmaktadır.
Projeyi nasıl
uygulayacağız, bileşenlerimiz ve etkinliklerimiz neler olacak?
Proje ev-eksenli çalışmanın tüm paydaşlarını içine alan
bir çalışma planı çerçevesinde çoklu diyalog yöntemiyle uygulanacaktır.
Ev-eksenli çalışan kadınlar, işverenler ve yasal düzenlemeleri yapan karar
mekanizmaları olmak üzere konuyla ilgili tüm aktörler uygulama planında,
işlevlerine göre yer almaktadır. Proje; yüz yüze görüşme, atölye çalışmaları,
interaktif eğitim, kamu ve işveren ziyaretleri ile sonuçların teorik, kavramsal
ve analitik bir analize tabi tutulması şeklinde uygulanacaktır. Bu kapsamda;
İhtiyaç analizi çalışmaları: Ev-eksenli
çalışan kadınları hedef alan bir alan araştırması ve kurum ziyaretleri ile
Proje illerinde yapılacaktır. Hazırlanan ihtiyaç analizi raporu proje
faaliyetleri için temel kaynak olarak kullanılacaktır.
Eğitim ve
farkındalık çalışmaları: Kahramanmaraş ve Adıyaman illerinde ev-eksenli
çalışan 100 kadın proje faaliyetlerine katılacaktır. 25 kişilik gruplar halinde
istihdam ve sosyal güvenlik yanında kadının güçlenmesine yönelik farklı
konularda eğitim verilecektir.
Kadın atölyesi:
Ev-eksenli çalışan kadınların sorunlarını, beklentilerini kendileri ile
belirlemek ve hazırlanacak model önerisine çıktı sağlamak amacıyla
yapılacaktır.
Kamu atölyesi:
Konunun muhatabı olan kamunun görüş ve önerilerini almak, gelişmeleri birlikte
anlamak, bilgileri paylaşmak,
politikaları geliştirmek, uygulamaları izlemek ve ev-eksenli çalışan kadınlarla
buluşturarak farkındalık yaratılacaktır.
Sosyal Diyalog
Platformu: Paydaşların (yerel aktörlerin, işverenlerin ve kamunun)
katılımıyla oluşturulacaktır. Projenin kabul edilebilirliğinin artırılması,
gelişmelerin paylaşılması ve değerlendirilmesi, risklerin önlenebilmesi 3 ayda
bir toplanacaktır.
Sosyal Güvenlik
Model Önerisi: Alınan Proje çıktıları ve toplanan diğer veriler
değerlendirilerek “Sosyal Güvenlik Model Önerisi” oluşturulacak ve raporlaştırılacaktır.
Görünürlük ve
Yaygınlaştırma Faaliyetleri: Hazırlanan model önerisi ilgili kamu
otoritelerine öneri niteliğinde sunulacak ve kapanış toplantısı ile
yaygınlaştırılacak ve paylaşılacaktır.
Projemizin
beklenen çıktıları neler olacak? Sayısal olarak Kayıtlı İstihdam konusunda ne
gibi sonuçlar bekliyoruz?
Projenin nihai
çıktısı; ev-eksenli çalışanların kayıt altına alınmasını kolaylaştırıcı
bir “Sosyal Güvenlik Modeli” tasarlanması ve ilgili bakanlığa sunulmasıdır.
Sunulan model önerisi tüm ev-eksenli çalışanların sigortalı olmasını teşvik
edecek bir teşvik modeli niteliğinde olacaktır.
Proje sürecinde Adıyaman ve Kahramanmaraş illerinde;
eğitim, atölye çalışmaları, işveren ve kamu ziyaretleri yapılacaktır.
Ev-eksenli çalışan 100 kadın kayıtlı istihdam, sosyal güvenlik ve kadına
yönelik farklı konularda güçlenme ve farkındalık artırma eğitimlerini almış
olacaktır.
Tekstil ve gıda üzerine çalışan işverenlerin ise evde
çalışmaya ve sorunlarına ilişkin farkındalıkları artacaktır. “
Her konunun ayrı ayrı Türkiye’de alanında uzman kişiler tarafından anlatılacağı projenin Kahramanmaraş iştirakçisi de KAGİD Başkanı Kibar Özdemir.
YORUMLAR