1850’den sonra her iki yılda bir isyan eden Ermeniler, en son 1915 yıllında Kahramanmaraş Fındıcak Köyünde isyan ettiler. Uzun mücadele sonunda Türk birlikleri isyanı bastırdı. Kuşatmada şehit düşen 17 asker için Kahramanmaraş halkı şehitlerine sahip çıkma adına harekete geçti.
Dönüklü Mahallesi sakinleri, 17 Askerin şehitlik mezarlığının yapılması konusunda kaleme aldığımız habere duyarlılık gösterdi. Kahramanmaraş halkı, Fındıcak isyanın da şehit düşen askerlerden Molla Ali Çavuş için ilk abideyi Onikişubat İlçesi Balık Pazarı arkasında yer alan “Kahramanmaraş Büyükşehir Spor Taraftarları Derneği” civarında bulunan Park’a yaptırarak, ilk adımı atmış oldu.
Fındıcak isyanında vatanı uğruna şehadet şerbetini içen şehitlerimizin mezarlığı otların arasında kaybolmaya yüz tutmuş. Mahalle sakinleri ise, “Vatan uğruna canını hiçe sayan askerlerimizin bulunduğu yere devletimizin şehitlik mezarlığı yapılmasını istiyoruz” demişlerdi. Bu serzenişi gündeme getirmemizle birlikte Kahramanmaraş Kamuoyu harekete geçerek ilk şehitlik anıtını yaptırdı.
Fındıcak Şehitlik anıtı için ise daha geniş bir çalışma yapılması bekleniyor.
İŞTE 17 ŞEHİDİN ACI HİKÂYESİ
Fındıcak isyanında yaşanan acıları, Ermeni mezalimini, araştırmacı yazar Fahri Kurt yüksek lisans tezinde genişçe anlatmaktadır. Hikayenin özeti şöyledir: Galip Bey komutasında bir tabur, yaklaşık üç yüz Türk askeri Osmaniye tarafından-Hodu yaylası boğazından, eski kervan yolundan gelmişler. Fındıcak muhtarı Minos Kahya’ya elçi göndermiş. Ancak Zeytun’dan gelen ermeni eşkıyalar, çeteler Minos’un olumlu cevap vermesine mani olmuşlar. “Türklerin vuracağı varsa göreceği de var, bak neler olacak…” diyerek, meydan okumuşlar, teslim olmayı reddetmişler. Şafak atarken askerlerimiz hücuma geçmişler. Bölücek dağının tepesinden, Fındıcak’ın Arkası Doğan Taşlığı Ve Kale’den kuşatmışlar. “Ermeniler, umumiyetle Zeytun Çakırı denilen dolma tüfeklerle bura da yaşayan Müslüman Türklere ateş etmişler. Savaşa karışan, avuçlarının içi barut kokan Ermenileri Komutan Galip Bey ayırmış. Bu şehitliğin karşısındaki, Tekella denilen yerde, Bozlu Köyü boğazına yakın kısıkta, üç manga asker 100 civarında asi Ermeni’yi kurşuna dizmiş. Kadınları, çocukları, yaşlıları ve hastaları ise toplayıp köyden çıkarmışlar. Maraş’a, oradan da Suriye’nin Halep Şehrine göndermişler. Savaş öğle, saat on iki sularında bitmiş. Şehit olan askerleri katırların üstüne bağlayıp getirmişler. Yumuşak bir arazi olduğu için istihkâm birliği mezarları burayı kazmış. 17 şehidi buraya Gömmüşler. Bu şehitlikte iki tanesinde mezar taşı dikilidir. Diğerlerinin mezar taşı yoktur. Bunlardan biri Molla Ali Çavuş diğeri Antepli bir askerdir. Antepli ile Maraşlı burada yan yana yatıyorlar. Şehid’in biri İzmirli olduğu fakat diğer şehitlerin nereden olduğu öğrenilemediğinden kim bilir onların ailesi yıllarca evladının mezar taşını bile görüp toprağına bile dokunamamışlardır. Ne acı bir durum bu Allah kimseye böyle bir acıyı yaşatmasın.
EYİCİL: “BİR BUÇUK MİLYON MÜSLÜMAN TÜRK ŞEHİT EDİLDİ”
Fındıcak isyanı ile ilgili Prof. Dr. Ahmet Eyicil Hocamızdan edindiğimiz bilgiler şöyle devam etmektedir: “Maraş’ta yıllar süren mezalim, batılı ülkelerin kışkırtmasıyla isyanları alışkanlık haline getiren Ermeni çeteler, Maraş vilayetinin çeşitli bölgelerinde çok sayıda Müslüman’ı hunharca katletti. İngiliz Yarbay’ın anılarında anlattığı Kars mezaliminin bir başka benzeri de 1897 yılından itibaren Ermenilerin katliamlarına sahne olan Kahramanmaraş’ta yaşanıyordu.
Prof. Dr. Ahmet Eyicil, Patrikhane tarafından yönlendirilen Ermeni komitalarının, 1878–1915 tarihleri arasında bir buçuk milyon Müslüman’ı şehit ettiğini bildiriyor. Prof. Eyicil’in çalışmasında Maraş katliamları da önemli yer tutuyor. İşte bunlardan bazıları: Ermeni eşkıyası, 1895 yılında Andırın Hükümet Konağı’nı yaktı, halka zulmetti, erkekleri öldürerek çocukları yetim ve kadınları dul bıraktı. 1910 yılından itibaren dağlara çıkan Ermeniler, Müslümanların yollarını keserek kan döktü. İsyancılar, 17 Ağustos 1914 de Zeytun Askerlik Şubesi’nden terhis edilen Andırın’lı 100 Müslüman’a hücum ettiler ve bunları hunharca öldürdüler. Saldırıda, Beşen Köyü’ne mensup birçok masum insan da katledildi.”
TÜRK ASKERİNİ ARKADAN VURDULAR
Eyicil, açıklamalarını şöyle sürdürdü: “Küçük bir jandarma müfrezesi 18 Mart 1915’te Maraş ile Zeytun arasında 30 kişilik bir Ermeni çetesinin silahlı saldırısına uğradı. Saldırıda 6 er şehit oldu. Fransa ve Rusya’nın tahrik ve teşvikiyle Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklanmayı alışkanlık haline getiren Zeytun Ermenileri, Çanakkale Savaşları’nın devam ettiği 18 Mart 1915’te isyan ederek yeniden ayaklandı. Vatanını savunan Türk askerini arkadan vurdular. Bunun üzerine 25 Mart 1915’te isyancıların saklandığı Saint Mary Manastırı üzerine asker gönderildi. 8 Haziran 1915’de Ermeniler yeniden isyan çıkardı. Fındıcak köyüne toplanan 400 Ermeni eşkıyası, çevre köylerde birçok ev yaktı ve 10 Müslüman’ı öldürdü. Eşkıya ile 132’inci Alay arasında 20 Temmuz’da çatışma başladı. Çatışmada 2 jandarma şehit oldu ve 3 jandarma da yaralandı. Olayların büyümesi üzerine IV. Ordu Kumandanı Cemal Paşa 132’inci Alay’ın takviye birlikleri ile kuvvetlendirilmesini istedi. 2 Ağustos 1915’e kadar devam eden Fındıcak isyanında 2 bin asker beş bin sivil olmak üzere toplam yedi bin Müslüman Türk şehit verildi. Ermenilerden ise sadece 2 bin 100 isyancı öldürüldü.” (YADİGAR JİRA)
YORUMLAR