Siyasi istikrarsızlığın hâkim olduğu şu günlerde, altın fiyatlarının da dengesiz artışları nedeniyle Kahramanmaraş’taki kuyumculuk sektörünün nabzını tuttuk. Kahramanmaraş’ta kuyumculuk sektörü, nereden nereye geldi? Altın fuarının şehrimize katlıları ne oldu? Kuyumcu camiası şu an ne durumda? Siyasi belirsizlik sektörü ne kadar etkiledi? Kuyumculuk sektörü, hangi etmenlerden daha çok etkileniyor? Kahramanmaraş’taki altın işlemeciliği dünyada ne kadar biliniyor? Tüm bu sorularımızın cevabını, Kahramanmaraş Kuyumcular Odası Başkanı Hacı Mustafa Öz verdi. Başkan, İşte Kuyumcular Odası Başkanı Hacı Mustafa Öz ile Kahramanmaraş’ta kuyumculuk sektörü üzerine yaptığımız röportaj:
Kuyumculuk sektörünün kalbinin attığı Kahramanmaraş’ta sektör ne durumda? Ülkede hâkim olan siyasi belirsizlik sektörü nasıl etkiledi?
Bizim sektör öyle bir sektör ki kaostan, belirsizlikten ilk etkilenen sektör. Kaos ortamlarında, ülkede bir belirsizlik veya bir siyasi gerginlik oluştuğu zaman bizim sektör çok çabuk etkileniyor. Etkilenince de biz Kahramanmaraş olarak ta etkileniyoruz. Çünkü altın bir ihtiyaç meselesi değil. Yani insanların genel iaşe giderlerinden arttırılıp arttırdıkları paralarla yapılan bir birikim. Bunu sebebi de Türkiye’de İstanbul’dan sonra sektörün en büyük lokomotifi Kahramanmaraş. Bu yıl için beklentilerimiz çok fazlaydı. Seçim sürecine gelene kadar hatta “bir ortak hükümet kurulabilir mi?” umuduyla piyasada hareketlilik devam ediyordu. İşte koalisyon görüşmelerinin olumsuz sonuçlanması birden bire her şeyi bıçak gibi kestiği gibi altın fiyatlarını da çok ciddi bir şekilde tırmanışa geçirdi.
Kuyumculuk sektörü en parlak dönemini ne zaman yaşadı? Seçim dönemine kadar sektör düzenli bir istikrar yakalamış mıydı?
Sektörümüz, son yıllarda gerçekten iyi bir ivme yakalamıştı. Biz hep istikrardan yanayız. İstikrar, ilimize ve ülkemize çok ciddi bir kazanımlar getiriyor. İnsanlar, en azından yatırım yapacakları işte birikim yapacakları harcamalarını ona göre düzenliyorlar. Bir şekilde bizim de sektörümüz bundan faydalanıyor. Son zamanlarda, gidişat iyiydi. Özellikle bu yıl bir seçim kararı alınana kadar sektörel olarak iyi durumdaydık. Kahramanmaraş olarak çok ciddi çalışmalarımız neticesinde özellikle Dubai, Kuzey Irak pazarına açılmamız vesilesiyle de çok bir hareketlilik vardı. Çok ciddi ticari ilişkilerimiz gelişmiş, sektörel siparişlerimiz bayağı artmıştı. İşte bu olaylardan sonra hükümet tek başına bir iktidar görünmeyince; sektörde belirsizlik birden bire oluştu. Fiyatlar çok anormal şekilde zikzaklar çizmeye başladı. Şuan da işte 85 liradan 110 liraya dayandı altın. Böyle olunca da bizim sektörümüz kapılarına kilit vurma aşamasına geldi. Sektör şunda çalışamaz hale dönemez hale geldi.
Kahramanmaraş’ta kuyumculuk sektöründe istihdam ne oranda?
Sektörde yaklaşık 4-5 bin kişi istihdam ediliyor. Bunun yanın da 4-5 bin kişinin ailesini de bu olayın içerisine kattığımız zaman Kahramanmaraş ta, çok ciddi bir nüfus, bu sektörden geçimini sağlıyor. Dolayısıyla sektörden geçimini sağlayan bu kadar nüfus da zor fürumda demektir. Bizim sektörümüzde gerçekten istikrara bağlı bir potansiyelimiz var. Yani ülke istikrarla yönetildiğinde, ekonomik veriler iyi gittiğinde, sektörümüz hem iç piyasaya hem dış piyasaya ciddi bir hizmet veriyor. Kahramanmaraş’ımıza istihdam sağlıyor, çok ciddi bir katma değer sağlıyor.
Kuyumculuk sektörü yaz aylarında düğünlere ne oranda bağımlı?
Özellikle düğünlerden öte yurtdışında çalışan işçi kardeşlerimizin, genelde yaz tatillerini, illerinde veya bölgelerinde geçirmelerini, düğünlerini genelde Türkiye’de yapmaları piyasayı hareketlendiriyor. Sektörel iş sezonu dediğimiz en hareketli dönem 7. ay ile 10. ay arasında bir ciddi bir hareketlilik var. Burada sadece düğünleri buna koymamak lazım. Yurt dışında çalışan işçiler, düğünler, hasat bunların hepsi bir araya geldiğinde sektörümüzün en hareketli dönemi 7. ay ile 10. ay arasında. İnsanlar tarlaya ürününü eker biçiminde hasat zamanı sevinirler bizi de yıl boyunca en yoğun sezonumuz 7. Ay ile 10.ay arasıydı. Maalesef bu yılı 2015 yılı bu sektörel olarak kaybettik. Niye bu 7. ay ile 10. ay dönemini bu belirsizlik yüzünden değerlendiremedik. Sektörümüz şuan da çok kötü durumda
Bir koalisyon hükümeti kurulamadı. Erken seçim kararı alındı. Bundan sonra sektörün durumu ne olur? Sektörün toparlanması ne kadar sürer?
Siyasi istikrar sağlandığı zaman zaten sektörümüz çabuk toparlar. Çünkü ekonomik istikrar siyasi istikrara bağlı. Sektör olarak biz hemen etkileniyoruz. Yani olumluda etkileniyoruz, olumsuz da etkileniyoruz. Mutlaka şu an da çok yoğun bir altın satışı var, fiyatların da yükselişinden insanlar ellerindeki altınları satıyorlar. Bizde de sektör, geri tekrar rayına oturduğu zaman tekrar alım başlayacaktır. Yani bir şekilde bu süreç hep devam eder. Bir yandan satılır, bir yandan geri alınır. Bu sektör, bundan nasibi olan sektörel olarak çalışma emeğinin karşılığını alır. Biz sadece iç piyasaya da bağımlı değiliz. Biraz sıkıntılar var tabi iç piyasada. Dış piyasada da sıkıntı var. Ondan dolayı hepsi bir birini etkiledi. Etkileyince de şuanda sektör durma noktasına geldi. İşte geçen yıl mayıs ayında yaptığımız fuardan sonra Kahramanmaraş’ta çok ciddi bir hareketlenme olmuştu. Yani bura cazibe merkezi haline dönüştü. Çok iyi siparişler çok iyi iş bağlantıları yapıldı. Ama bu hareketlilik devam ederken işte arkasından gelen seçimden tek başına hükümet çıkmaması, her şeyi ters yüz etti. Çok büyük kaybımız var. Kahramanmaraş olarak, istihdam açısından kaybımız var. Bu, 2015’i kaybettik diye düşünüyorum.
Kuyumculuk sektörünün gelişmesi ve kendine özgü ürünleri ile dünyaya açılması amacıyla ne gibi çalışmalar yaptınız?
Bizim Kahramanmaraş, biraz çok sahipsiz. Kimsenin sahiplenmediğini düşünüyorum. Biz kuyumcular odası olarak çok ciddi çabalar içerisindeyiz. Biz, bu Kahramanmaraş’ı seviyoruz. Biz, Kahramanmaraş çocuğuyuz. Bunun için elimden gelen tüm yoğunluğumu zaten fuara sektörümüze ve Kahramanmaraş’a adadım. Yani sadece kuyumculuk deyip geçmeyelim. Kahramanmaraş’ta kuyumcu kazanırsa; işte ayakkabıcıda kazanır. Tekstilci de kazanır, çarşıda hediyelik eşyacı da kazanır. Onun için biz Kahramanmaraş’ta fuar yaptık. Tüm otellerimizi, 3 gün boyunca Cuma, Cumartesi, Pazar günü doldurduk. Özellikle otellerle görüştük. Yani bizi ziyarete de geldiler. Otellerin her gün hafta sonu boş olduğunu ama fuar sürecinde ful dolu kapasitede çalıştıkları için bize teşekkür ettiler. Bu gelen misafirler, o tellerimizi doldurdu. Çarşıdaki esnafa sorduk. Orada bir hareketlilik vardı. Bizim fuarımızı yaklaşık 10 bin üzerinde insan gezdi. Bunun çoğunluğu da il dışından gelendi. İl dışından çok ciddi bir ilgili gördü. Zaten sektörümüz halka açık fuar değildi. Sektörel bir fuardı. Gelen misafirler ile çok ciddi çalışmalar yapıldı. İl dışından ve özellikle Kuzey Irak’tan 325 kişi getirdik. Dubai’den alım heyeti getirdik. Türkiye’nin birçok yerinden İstanbul’dan özellikle, İzmir’den her yerden alım heyetleri geldi. Bu sayede Kahramanmaraş’ımızın hem ticaretinde birkaç günlük bir hareketlenme oldu. Oteller doldu. Ben, Kahramanmaraş’a sade sektör değil; turizm olarak ta ben bir şeyler kazandırdığımızı düşünüyorum. Ama maalesef biz bunu yaparken pekte diğer kurumlarımız çokta bu işlerde insanlara çokta yardımcı olmuyorlar. Kim bir şeyin ucundan tutar taşın altına elini sokarsa o taşın altında tutan kişinin eli kalıyor.
Fuardan sonra nasıl tepkiler aldınız?
Biz kimseden bir şey beklemiyoruz. Para gibi maddi yardım da beklemiyoruz. Sadece bir şey yapan insanlara azıcık moral desteği, psikolojik destek verseler; yanınızdayız imajı verseler, onurlandırsalar; “Bu memlekete yaptığınız için teşekkür ederiz” deseler biz ona da razıyız. Ya bize güler yüz bile yeterli. Biz memleket sevdalısıyız. Ben bu memleketi seviyorum. Sonuna kadar herkes olumsuz bir şekilde karşımıza çıksa da ben bunları yapacağım. Ben küçücük kuyumcular odası olarak; yaklaşık fuardaki şeyden bahsetmiyorum. Altın ve mücevherden bahsetmiyorum. Sadece kendi bütçesi 750 bin dolar olan bir fuar gerçekleştirdik. Kimseden bir teşekkür de almadım hiçbir kurumdan bir takdir, teşekkür almadım. Burada kuyumcular odasının bunda ticari bir menfaati de yok.
Kuyumculuk fuarı istediğiniz gibi oldu mu? Bundan sonraki yıllarda fuar yapmaya devam edecek misiniz?
Ya biraz yaramı deştin, öyle dedin de… Bizim işte fuarı gezmişindir. Bir havalandırma, klima sistemi yok. Sıcaktan insanlar da biz de alım heyetleri de fuar alanlarına girdikleri zaman 5-6 saat içerde ürünleri seçmek tek tek bakmak için zaman geçirirler. Maalesef sıcaktan biz firma sahipleri olaraktan içeride 2-3 saatten fazla kendimiz duramıyorduk. Kendimizi dışarı atıyorduk. Spot ışıkların sıcağı işte havalandırma yok, klima yok. Biz bunu yetkililere ilettik. Ama yaparlar; ama yapmazlar. Hedefimizde zaten 2016 yılı 13 Mayıs’ında fuar yapacağız. Biz firmalarla olumlu şeyler aldık. Zaten bu yılki fuarımız daha etkin olacak. 2016’da programımız daha güzel olacak. Firmalarla şimdiden sözleşmelerimiz yapılıyor. Bizim yetkililerden talep ettiğimiz tek şey fuar alanının klima sistemini yapsınlar. Biz başka hiçbir şey istemiyoruz. Fuar alanının kiralama bedelini yatırıyoruz. Biz, belediyeden veya bir kurumdan bir şey de istemiyoruz. Bedeli neyse biz o bedeli de yatırıyoruz. Yani bize bedava tahsis edilmiş bir şey de yok. Ama sadece bir fuar alanında olması gereken şeyler yapılsın, alt yapılar yapılsın.
Fuarın sektöre ve şehrimize ne gibi katkıları oldu?
Emeklerimizin, koşturmamızın hepsi bu bizim memleket sevdası için. Yoksa benim cebime, 1 lira girmiyor. Bizim memlekete giriyor. Sektörel olarak dedim ya bütün esnaf ve sanatkârlar da bundan faydalanıyor. Çarşıdaki esnaf da faydalanıyor, fabrikacısına kadar faydalanıyor. Türk Hava Yolları da faydalanıyor. İşin garibi bir şey çekmiş gibi fuar günü uçak seferimiz iptal edildi. Sanki birileri fişi çekiyor. Bu nasıl iş? Yetkililerimizden kimse ilgilenmedi. Buraya gelen uçakla gelen misafirlerimizin birçoğu geri dönemedi. Gaziantep’e gittiler. Bir uçağımızın seferini iptal ettiler. Fuar günü, dönüş günü böyle şeylerle karşılaşılıyor. Sanki birinin eli, bizim üzerimizde. Üzülüyorum yetkililerinin de bu işi sahiplenmelerini istiyoruz. Bu benim şahsi meselem değil. İlimiz adına güzel şeyler yapalım, yanlışları eleştirelim, doğruları övelim bir şeyler yapmak isteyen insanları da takdir ederim.
Kuyumcuların, Kahramanmaraş’ta sağlıklı bir çalışma ortamları var mı? Yoksa bu yönde herhangi bir çalışma yaptınız mı?
Göreve ilk geldiğimde dedim ki; bizim neyimiz eksik? Çalışma ortamlarımız müsait değildi. Geldim çok ciddi bir çalışmayla kuyumcu kenti yapmak için altın şehri kurmak için öyle bir kooperatif kurdum. Yerinin arsasını aldık. Şu anda ihalesi yapılmakta. Birkaç ay içerisinde olur diye düşünüyorum. işte bu hükümet kurulamaması işimizi biraz yavaşlattı. Altın Şehir içerisinde Sanayi Bakanlığı destekli 500 işyeri yapacağız. Arsası hazır, projesi hazır. İmzalandı, ruhsat alındı. Temel atılacak aşamaya getirdik. İnsanlar çok heyecanlı. Bu, dünyada örneği olmayan bir yer. İstanbul’da Kuyumcu Kent var. Ama bizim bu yapımız, alt yapısı olarak İstanbul’da ki Kuyumcu Kent’ten daha iyi. Çok iyi bir proje yani. Bu, ne demek? Dünyada sayılı bu tür yerleşimler var mı? Çok yok. Birkaç tane var. En büyüğü İstanbul’da. Şu anda bu Altın Şehri bitirdiğimiz zaman Kahramanmaraş’ı, dünyanın cazibe merkezi alım merkezi haline getirmek istiyoruz. İnsanlar buraya gelsinler. Bunun içinde 60 yataklı misafirhanemiz var. Bin 200 kişilik toplantı salonumuz var. İnsanları yurt dışından buraya getirip bur da ağırlayıp, misafir edip ürünleri gezebileceği çok nezih bir ortamlar hazırlamak istiyoruz. Yani illa biz burada çantalara altınları doldurup dışarıları gezmeyelim. Biraz diğer illerden ve yurt dışından gelsinler. İnsanlara, biz burada onlara hizmet edelim. Tüm ürünlerimizi görsünler, bir çantayla götürdüğümüz sadece kısıtlı ürünlerimizi değil. Tüm ürünlerimizi görmeye gelsinler. Zaten fuardaki en büyük hareketlenmede o oldu.
YORUMLAR