Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ), Kahramanmaraş Meslek Yüksekokulu, El Sanatları Bölümü’ndeki Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Programı 2012 yılından beri eğitim veriyor. Bu program el tasarımı, bilgisayar destekli tasarım ve atölyede imalat üzerine çalışıyor. El Sanatları Bölüm Başkanı aynı zamanda Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Programı Öğretim Görevlisi Hakan Özger, programın Kahramanmaraş’ta açılmasını “Geç kalınmışlık” olarak değerlendiriyor. Özger, “Altın imalatında İstanbul’dan sonra ikinci sıradayız ama programı açmakta geciktik” diyerek, bu gecikmeden kaynaklı olarak daha hızlı çalışmaları gerektiğini söylüyor.
Kahramanmaraş’ta kuyumculuk sektöründeki işletme sahipleri, üniversite eğitimini gerekli görse de sektör için çok yetersiz olduklarını düşünüyor. Ancak hem alaylı olarak sektör içinde kendisini yetiştirmiş hem de eğitimini almış, branşı kuyumculukla ilgili bir eğitimci olan Hakan Özger, konuyla ilgili olarak sorularımızı yanıtladı.
Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Programı hangi ihtiyaçtan doğdu? Kahramanmaraş’ın kendi ihtiyacından mı kaynaklandı?
Kahramanmaraş’ta aslında geç kaldı bu program. Kuyumculuk sektörünün imalatçılığın az olduğu yerlerde Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Programı var. Kahramanmaraş’ta kuyumculuk önemli olduğu için özellikle firmalara yönelik tasarım ve 3D modelleme üzerine sektöre destek vereceğiz. Öğrencinin tasarım yapması için önce imalatı görmesi lazım. Mesela küpenin modeli, kulakta nasıl durduğu, yüzüğün ergonomik olup olmayışı. Bunları imalat aşamasında öğrenmesi lazım ki çizerken de ona göre çizebilsin. Ayrıca modayı ve trendleri iyi takip etmeleri gerekiyor. İlk etapta bunları öğretiyoruz.
Sektörün işletme sahipleri eğitimi inkar etmiyor ama sektörde yetişmedikçe üniversitenin kişiye çok da bir şey katmadığını düşünüyorlar. Bu konuda neler söylersiniz?
Biz öğrencilere eğitimle destek veriyoruz. Tasarımla markalaşma ve firma olma ruhunu veriyoruz. Tabi ustalarımız çok kıymetli. Bu işi, bu zanaatı yapan çok değerli ustalarımız var. Öğrencilerimiz almış oldukları eğitimi, atölyelerde çalışarak ustalarımızın tecrübeleriyle tamamlıyor. Öğrencilerimiz kuyumculuk sektörünü yeni modeller yeni tasarımlarla destekleyecek. Düşünün İtalya tasarımlarıyla ön planda. Milano deyince akla tasarım gelmeli. İtalyan tasarımları şu an revaçta. Mücevherleri neredeyse dünyada 1 numara. Ondan sonra Hindistan geliyor. Çin biraz zorluyor. Bizim kuyumcu esnaflarımızın da tasarımla desteklendiğinde yaptığı işlerin arz-talep oranı artar.
Tasarım sıkıntısı var diyebilir miyiz?
Evet tasarım sıkıntısı var. Kuyumculuk sektörünü ayakta tutacak tek şey yeni tasarımlardır.
Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Programından mezun bir öğrenciyle sektörde çekirdekten yetişmiş birinin farkı nedir?
Bizden mezun olan öğrenci tasarımı, 3D modellemeyi bilir. Fakat bu işe yıllarını vermiş ustaların tecrübesinden faydalanmaları gereklidir. Çekirdekten yetişmiş birinin farkı tabiî ki olacaktır. Ustalarımız üretiyorlar ama bizim tasarımlarımızla birleştiği zaman yani ustalıkla tasarım birleşince ortaya mükemmel bir eser çıkar. Markalaşma olur. Yapılan ürünler satılır. Kahramanmaraş’a da katma değer kazandırır bu. İkisinin işbirliği içinde çalışması lazım. Herkesin kendine göre özelliği var. Biri üretim yapar, mükemmeldir. Ama biz de tasarımla ve eğitimle bunu desteklediğimiz zaman daha iyi olur. 3D modellemeyle bilgisayarda çizim yapılacak, 3D modelleme makinasında ürettiğimiz prototipler yani anakalıplar, döküm tekniği ile metal olarak hazırlanır. Bunu bir de silikon kalıba alır, seri üretime hazır hale getiririz. Biz burada çizimden kalıp aşamasına kadar öğrencilerimizi yetiştirip, sektörün tasarımda ve 3D modellemede ki eleman açığını karşılamayı hedefliyoruz.
Ancak sektör ustaları makinalaşmanın olmamasından şikayetçi. Altın Şehir’le birlikte makinalaşmaya yönelineceğini ifade ediyorlar. Öğrencilerinizin şu an kendini gösterebileceği ortam var mı sizce?
Atölyelerimiz çarşıda. Düzenli bir kuyumculuk alanımız yok. Altın Şehir’le birlikte kuyumculuk adına iyi şeyler olacak. Seri üretim ve 3D modelleme ihtiyacından dolayı öğrencilerimizin kendini göstereceği bir ortam oluşacaktır.
Programınızda kaç öğrenci var?
Kontenjanımız 30 kişi. Ancak 30-35 civarında öğrencimiz var.
Öğrenciler rastgele seçmiş olarak mı geliyor yoksa isteyerek mi? Genel anlamda öğrenci ilgisi nasıl?
İstekli olup liselerden ve kuyumculuk liselerinden gelenler var. Kız Meslek Lisesi’nde Kuyumculuk Teknolojisi Programı var. Bizim önce altyapı geliştirmemiz lazım. Neden Endüstri Meslek Liselerinde kuyumculuk programı yok. Şu anda sektörde çırak ve yetişmiş eleman sıkıntısı var. Bu çırak yarın liseye gittiğinde kalfa olacak. Hem de eğitimli olacak. Biz eğitimle sanatı, ustalığı birleştirirsek Kahramanmaraş’ı bu konuda kimse tutamaz.
“Geçmişin Altın İzlerini Geleceğe Taşıyalım” projenizden bahseder misiniz?
Henüz başvuru aşamasında. Bu Doğaka projesi, Güdümlü bir proje. KSÜ-Kahramanmaraş MYO, Kahramanmaraş Kuyumcular Odası, Kahramaranmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO), Mesleki Eğitim Merkezi, Kız Teknik ve Meslek Lisesi bizim iştirakçilerimiz. İşbirliği içinde olup önerilerini alacağız.
Bu projeyle ne amaçlanıyor?
Bu projeyle birlikte nitelikli eleman yetiştirerek başlayan süreç, üretim artışıyla birlikte eleman istihdamına dönüşecektir. Günümüz bilgisayar teknolojisi ile hayata geçirilecek olan 3D Modelleme program ve ekipmanları projenin uygulanabilir her aşamasında katma değer yaratacaktır. Tasarım aşaması ile firma ve esnaflarımızın marka olma yolunda öngürüleri artırılırken, alternatif ürün geliştirme alışkanlık ve becerileri de geliştirilecektir. Pojenin hayata geçirilmesi ile birlikte dolaylı ve doğrudan etkilenecek firmaların etkileşimi ile ekonomik işbirliği amaçlanmaktadır.
“Geçmişin Altın İzleri” diye başlıyor proje ismi. Geçmişle bağlantısı ne olacak?
Geçmişimizde Selçuklu var, Osmanlı var. Daha geriye de gidebiliriz. Kültürümüzdeki modelleri modernize edip hayata geçirmek. Kültür mirası gibi bağlarımızdan kopmadan modernize etmek. Bu iş (kuyumculuk) burada yapılıyorsa Kahramanmaraş’ı markalaştırmak adına, deseni, motifi, sembolü ön plana çıkaracağız.
Öğrencilerin şu an sektörle bağlantısı ne?
Biz derslerimizi haftanın bütün günlerine dağıtmadık. Atölyelerde çalışmaları için boşluklar oluşturduk. Haftada üç gün çalışma olanakları var. Çalışan öğrencilerimiz de var. Hem maddi kazançları oluyor hem de işi öğreniyorlar. Birçok işletme de bize bu konuda destek veriyor.
Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Programı’nın 4 yıllık fakülte olma durumu yok mu?
Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Programımız 2 yıllık önlisans programıdır. Önce alt yapısından bu işi çözmemiz lazım. Liselerden, meslek yüksek okullarından başlamak gereklidir. Altyapı belirli bir düzene oturduktan sonra zaten 4 yıllık için uğraşacağız. (RÖPORTAJ: NARİN DEMİRCİ)
YORUMLAR