Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Patenti almak için
yaptığı başvurulardan Hartlap Bıçağı, Oyma Çeyiz Sandığı ve Kahramanmaraş
Yemenisi’nin ardından Maraş File Nakışı da “Türk Patent ve Marka Kurumu’nun”
Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Bülteni’nde yayınlanarak resmiyet
kazandı.
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan
diğer 10 ürün Türk Patent ve Marka Kurumu’nda onaylanması için işlem görüyor.
Hartlap Bıçağı, Oyma Çeyiz Sandığı, Kahramanmaraş
Yemenisi ve Maraş File Nakışı dışında geleneksel el sanatlarımızdan Maraş İşi
Sim Sırma ile beraber Maraş yemeklerinden Fıstık Ezmesi, Naturel Sızma
Zeytinyağı, Maraş Parmak Peyniri, Ravanda Şerbeti, Sarı Çeltik Pirinci, Urmu
Dutu, Maraş Çöreği, Sumak Ekşi Akıtı, Kahramanmaraş Abbas İnciri’ne ilişkin
coğrafi işaretlerin korunmasına yönelik tescil talebinde bulundu.
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nce Türk Patent
Enstitüsü’ne Kahramanmaraş adına tescillenmek üzere yapılan diğer başvurular
şunlar:
1-MARAŞ İŞİ SİM SIRMA
2-FISTIK EZMESİ
3-MARAŞ NATUREL SIZMA ZEYTİNYAĞI
4-MARAŞ PARMAK PEYNİRİ
5-MARAŞ RAVANDA ŞERBETİ
6-MARAŞ SARI ÇELTİK PİRİNCİ
7-MARAŞ URMU DUTU
8-MARAŞ ÇÖREĞİ
9-MARAŞ SUMAK EKŞİ AKITI
10-KAHRAMANMARAŞ ABBAS İNCİRİ
MARAŞ FİLE NAKIŞI
ÖZELLİKLERİ
Maraş File Nakışı Kahramanmaraş ve ilçelerinde yaygın
olarak yapılan, kültürümüzü yansıtan yöresel bir Türk nakışıdır. Maraş File
Nakışı teknik olarak önce kumaşın sökülmesi sonra sökülen kumaşın işlenmesi ile
oluşan tersi ve düzü aynı görünen bir nakış türüdür.
1. Kumaş Özelliği: Maraş File Nakışında kullanılan
kumaşın dokuma ipliği ince ve ipekli olmalıdır. Mongol en çok tercih edilen
ipekli kumaş türüdür. Eni ve boyu farklı kalınlıkta iplerle dokunmuştur. Ende
çok ince iplerle dokuma yapılmıştır. Bu yüzden kumaşa işleme yapmadan önce
sökme işlemi yapılır. İkinci olarak ipek demor kullanılır. Demor kumaşın en ve
boy iplikleri eşit dokunmuştur. Renkli demor kumaşlar da kullanılır.
2. İşleme İpliği ve İğne Özelliği: İşlemede kullanılan
ipler parlak, sağlam, çok kalın olmayan saf ipek iplerdir. İpek ipler standart
bükülmüş iki kattan oluşur. Bu katlar birbirinden ayrılarak tek kat halinde
kullanılır. 1,5 cm boyunda ince iğne kullanılarak yapılan işlemenin zarifliği
buna bağlıdır.
3. Desen Özelliği: Tabiattan alınan çiçekler, yapraklar
stilize edilerek desen olarak kullanılır. Geometrik desenler, stilize edilmiş
(karakteri bozulmadan basitleştirilmiş desen) vazoda çiçek desenleri
kullanılır. Desenler halk arasında işleyenlerin zevkine ve yaratıcılığına göre
şekillenir.
4. İşleme Özelliği: Maraş File Nakışı teknik olarak önce
kumaşın sökülmesi sonra sökülen kumaşın işlenmesi ile oluşan tersi ve düzü aynı
görünen bir nakış türüdür. Kullanılan kumaşlar çok ince olduğu için kumaşın
tellerini saymak sökerken daha kolay olmaktadır. Bu yüzden de işleme yapmadan
kumaşa sökme işlemi uygulanmıştır. Bu teknik sadece Maraş File Nakışında
uygulanır. Maraş File Nakışı yatay ve dikey olmak üzere artı şeklinde temel
teknik olarak iki aşamada işlenmektedir. Birinci işleme Maraş File Nakışı suyu
ikinci işleme ise motifleri oluşturan mercimek ajuru ile oluşturulur. Bu işleme
tekniği işin kolalı gibi görünmesini sağlamaktadır. Maraş File Nakışı görünüş
olarak yakın yörelerdeki nakışlara benzetilse de kumaş sökümü, teknik ve işleme
bakımından diğerlerinden farklı yöntemler kullanılmaktadır.
YORUMLAR