Yaşam boyu önemi büyük!
Prof. Dr. Şebnem Aktaran, “Boynun ön bölümünde yer alan ve yaklaşık 15-20 gram ağırlığındaki tiroid bezinde üretilen tiroid hormonlarının bebeğin anne karnında gelişiminde, doğum sonrası zihinsel-bedensel gelişim ve büyümesinde ayrıca yaşam boyu metabolizma faaliyetlerinin düzenlenmesinde etkisi büyüktür” diyor.
Prof. Dr. Aktaran, tiroid hormonlarının vücudumuzdaki hücreler üzerinde etkileri olduğunu, bu nedenle tiroid hormonlarının dengesiz üretiminin diğer organ ve sistemlerin de çalışmasını olumsuz etkileyebileceğinden yaşamın her döneminde, özellikle gebelik döneminde bebek ve anne sağlığı için normal düzeylerde tutulması gerektiğini belirtiyor.
Hastalık şüphesi olanlar vakit kaybetmemeli
“Tiroid bezinin az çalışarak yeterli miktarda tiroid hormonu salgılamamasına hipotiroidi, aşırı çalışmasına ise hipertroidi denir” diyen Prof. Dr. Aktaran, tiroid hastalıklarının birçok belirtiyle ortaya çıkabileceğini, bu nedenle söz konusu belirtileri olan kişilerin vakit kaybetmeden tiroid hormon seviyelerini ölçtürmelerini ve gerektiğinde tedavi altına alınmalarını söylüyor.
Tiroit bezi hastalıklarının nedenleri değişebilir
Tiroid hastalıkları hakkında genel bilgiler de veren Prof. Dr. Şebnem Aktaran, ”Tiroid bezi hastalıkları; tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidi), aşırı çalışması (hipertiroidi), tiroid bezi iltihabı (tiroiditler) ve guatr (tiroid bezinin büyümesi nodüllü veya nodülsüz) olarak ortaya çıkar. Tiroid bezi hastalıklarının genellikle iyot eksikliği, genetik ve çevresel nedenlere bağlı olabileceği düşünülmektedir. İyot eksikliği ülkemizde guatrın en önemli nedenlerindendir “ diyor.
“Tiroid bezi hastalıklarının belirtileri görülen kişilerde kanda tiroid hormonları değerlendirilir ve tiroid bezi ultrasonografi (USG) ile görüntülenir. Tiroid hastalıklarında tedavi; tiroid hormonlarının düzeyine, tiroid bezinin özelliklerine (büyüme, nodül özellikleri, tiroid) göre belirlenir. Tedavide; takip, ilaç, radyoaktif iyot veya operasyon seçeneklerinden uygun olanına karar verilir” diyen Prof. Dr. Aktaran, ilaç tedavisi kararı verilen hastalarda tedavinin süresinin ve ilacın dozunun hastalığın seyrine göre düzenlendiğini anlatıyor.
Tiroid nodülleri takip edilmeli
Guatrda, tiroid bezinin tümünün yaygın şekilde büyüyebileceğini (diffüz) veya bezde tek veya çok sayıda nodüller (yuvarlak, oval kitleler) olabileceğini belirten Prof. Dr. Aktaran, “Son yıllarda boyun muayenesi ile birlikte USG de yapıldığı için küçük tiroid nodülleri de tespit edilebilmekte ve bu nedenle tiroid nodülü tanısına da sıklıkla rastlanmaktadır. Tiroid nodüllerinde hastanın özgeçmişi (özellikle boyun bölgesinin radyasyona maruz kalması), aile öyküsü ve USG bulguları önemlidir” diyerek nodüllerin mutlaka takip edilmesi gerektiğini söylüyor.
Nodüllerin kötü huylu (maling/tiroid kanseri) olma olasılığı, aşırı hormon üretimi (otonomi) varlığı ve iri nodüllerin nefes borusuna basısının değerlendirilmesi gerektiğini de anlatan Prof. Dr. Aktaran, “Bu nedenle tanıda tiroid hormonları ölçülür, görüntüleme yöntemleri (tiroid USG ve TSH baskılı ise tiroid sintigrafisi) değerlendirilir ve tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) yapılır. Alınan materyal sitopatolog tarafından incelenir, operasyon veya izlem kararı verilir. Operasyon düşünülmeyen hastalar belirli aralıklarla izlenir. İzlem sırasında tiroid hormonları, tiroid USG ile kontroller yapılır, gerektiğinde tiroid İİAB yapılır. Nodüllerin takibi sırasında cerrahi operasyon önerildiğinde hasta tarafından gereği yapılmalıdır” diyor.
Tiroidin az çalışması (Hipotiroidi) durumunda görülen belirtiler
*Yorgunluk
*Deride kuruma
*Kilo alma
*Saçlarda kuruma
*Soğuğa tahammülsüzlük
*Reflekslerde ve hareketlerde yavaşlama
*Kas ve kemiklerde ağrı
*Uyuşma
*Tansiyon yüksekliği
*Kolesterolde yükselme
*Adet düzensizliği
*Kabızlık, şişkinlik
*Hafıza problemleri
*Depresyon belirtileri (İsteksizlik, mutsuzluk)
Tiroidin aşırı çalışması (Hipertiroidi) durumunda görülen belirtiler
*Çarpıntı
*Terleme
*Sinirlilik
*Huzursuzluk
*Sıcak ve nemli deri
*Sıcağa tahammülsüzlük
*Kilo kaybı (İştahın iyi olmasına rağmen zayıflama)
*Ellerde titreme
*Saçlarda incelme, kırılma ve dökülme
*İshal
*Göz bulguları (Canlı bakış)
*Adet düzensizliği
YORUMLAR