Fitness kişinin fiziksel olarak olarak sağlıklı formda
olması olarak tanımlanabilir. Esasen İngilizce sportif terminoloji dahilinde
bir dizi kelimelerin baş harflerinden türetilmiş bir kelimedir. Şöyle ki;
(F) -(FREKANS):
Antrenman sıklığını ifade eder… Yani başka bir deyişle haftada kaç gün
antrenman yapacağınız anlamındadır. Yeni başlayanlar haftada 2 ya da 3 gün
antreman yapabilirler. Veya bu durum kişinin form durumu fitness seviyesine
göre değişim arzedebilir. Ama antremanlar hergün veya üst üste iki gün olarak
yapılmamalı araya dinlenme günleri serpiştirilmelidir. Çünkü kasların ve
vücudun toparlanmasına fırsat tanınmalıdır. Yani yüklenme ve dinlenme ilişkisi
(süper kompenzasyon) gözardı edilmemelidir. Kaslar spor salonunda güçlenmez ve
büyümez. Dinlenme zamanlarında bu durumlar zuhur eder. Yani egzersizler
dinlenme zamanında olabilecek ilerlemenin ön koşuludur. Yeterli dinlenmeyen
vücut hergün, çok sık ve ekstra antreman yaparsa aksine geriler. Ve katabolizma
(kas kaybı) olur.
(İ) -(İNTENSE):
Antrenman şiddetini ifade eder… Ağırlık antrenmanımız esnasında itmemiz gereken
kiloları veya aerobic antrenmanlarda (koşu, bisiklet, ip atlama) hangi nabız
aralığında kalmamız gerektiği gibi. Kardiyo antremanlarında yağ yakmak ve kas
kaybetmemek istiyorsanız kalp atım seviyeniz yaşınıza göre maksimal kalp atım
seviyenizin yüzde yetmiş beşi ve yüzde sekseni arasında olmalıdır. Bu
değerlerden sapan kalp atım sayısı metabolizmamızın vücut enerji depolarından
yağları yakmada güçlük çektiğine işaret eder. Egzesiz fizyolojisinde bir kural
vardır. ‘’Yağlar oksijenli(aerobik)
ortamda yanarlar.’’ Oksijenli ortamdan kasıt sizin organizmanızdır. Yani
çok hızlı tempoda antreman yapıyorsanız dolayısıyla vücut daha fazla oksijene
ihtiyaç duyacağından kalp atım sayısınız bunu tolere etmek için hızlanacaktır.
Ve maksimal kalp sayısının yüzde sekseninin üzerine çıkacaktır. Bu durumda
üzülerek söylüyorum yağ yakımı sekteye uğrayıp karbonhidrat yakımı devreye
girecektir. Maksimal kalp atım sayısını vereceğim bu formülle
hesaplayabilirsiniz: 220- yaş. Ama bu
kalp atım sayısı hesap işini antrenörünüze bırakmanız sizin faydanıza
olacaktır.
(T)- (TİME-TYPE):
Antrenmanın süresini ve çeşidini belirler… Örneğin 50 dk lık yapacağımız bir
piramit antrenman sistemi gibi. Ama ne kadar formda olunursa olunsun antreman
süresi iki saati geçmemeli.
(N)- (NUTRİTİON):
Kelimenin tam ortasında bulunan ve temelini oluşturan bu harf Beslenmeyi ve
Suplamentleri (protein tozları, amino asitler, kreatin v.s. gibi kas gelişimi
yağ yakma ve performans arttırıma özelliği olan gıdalar) ifade eder… Sağlıklı
ve zinde bir beden için 1 numaralı kural dengeli ve düzenli beslenmedir.
Fitness yaptığını düşünen fakat beslenmeyi ihmal eden herkesin aslında neden
sonuca ulaşmakta güçlük çektiğini buradan anlayabilirsiniz..
(E)- (EQUİPMENT):
Antrenmanda kullanılacak alet veya makinaları ifade eder…Yani yeni başlayan bir
kişiye genel kuvvetini ve kas içi koordinasyonunu arttırmak için sabit makine
çalışmasına yönlendirilmesi gibi. Ama ilerlemiş seviyedeki kişilerin free
weight yani serbest ağırlıklara daha fazla önem vermesi de elzem
noktalardandır. Çünkü serbest ağırlıklar(dambıl halter ve kettlebell (girya)
ile yapılan çalışmalar vücudun stabilize edici (dengeleyeci) kaslarını da
devreye sokarak daha fazla kalori yaktırırlar. Ekipman tercihlerini de
antrenörünüze bırakabilirsiniz.
(S) -(SAFETY):
Güvenlik anlamındadır.. Özellikle sağlık sorunları olan insanlara yapacağımız
antrenman rutinlerinde kişinin güvenliğini ön plana alıp sakatlık riskini
ortadan kaldırmak olarak tanımlanır. Ama en önemli kişi sağlığınızı emanet
edeceğiniz antrenör vasfındaki kişinin gerçekten antrenör olup olmadığıdır.
Öncelikle sizi çalıştıracak antrenörün Vücut geliştirme ve fitness federasyonun
verdiği eğitimler sonucunda en aşağı ikinci kademe antrenörlük belgesine sahip
olup olmadığı sorgulanmalıdır. Şunu da unutmayın her iyi fiziğe sahip kişi
eğitmen olamaz. Lütfen sağlığınızı
emanet edeceğiniz kişiyi araştırın sorgulayın. Güvenlik için en önemli husus
gerçek bir antrenörle çalışmaktır.
(S-) (STRECHİNG):
Yani esneme ve germe egzersizleri. Gelişimin sağlıklı olabilmesi,kasların
esneklik kabiliyetinin artması, yorgunluk ve sakatlıkları önlemek için
antrenman sonlarında mutlaka uygulanması gereken bir rutin. Kasları doğru
şekilde doğru zamanlamayla esnetme. Antreman başında nasıl informel (genel) ve
formel (branşa yönelik) ısınmalar yapıyorsak sonunda da esneklik ve antreman
sonu ağrılarını azaltmak için soğuma olarak streching (esnetme-germe)
yapmalıyız. (DEVAM EDECEK)
YORUMLAR